(221
kB). Volgens een bijlage in dat artikel zat Mnemiopsis al op 1 juli
2005 in het Grevelingenmeer. Uit foto's van Harry Holsteijn is duidelijk geworden
dat de eerste waarneming in de Waddenzee werd gedaan op 5 juni 2006 in de Eemshaven.In een artikel van Arnold Tulp in het decembernummer van Het Zeepaard (66 (6) 183-189) wordt voor het eerst de vondst van Mnemiopsis leidyi gemeld in de Waddenzee, zowel bij Den Helder als Lauwersoog. Deze ribkwal is potentieel een van de gevaarlijkste exotische organismen die we in onze kustwateren zouden kunnen tegenkomen. Toen Mnemiopsis in de jaren tachtig in de Zwarte Zee verscheen vergreep zij zich aan het plankton en concurreerde veel van de lokale soorten weg. De visserij leed er ook sterk onder. De van oorsprong Amerikaanse soort is ook hier in Nederland waarschijnlijk met ballastwater terecht gekomen en floreert dit jaar zeer waarschijnlijk mede vanwege de hoge zeewatertemperatuur.
De vondst van Tulp vormde voor ecosub
een aanleiding om nog eens goed te kijken naar onderwateropnamen
van ribkwallen die in 2006 in het Grevelingenmeer en de Oosterschelde werden
genomen. Ook daar werd namelijk een opvallende toename van grote ribkwallen
geconstateerd, maar aanvankelijk werd verondersteld dat het hiebij omBolinopsis
infundibulum ging, een soort die we al een aantal jaren in Nederland tegenkomen.
Op de opnamen bleek inderdaad Mnemiopsis te staan, hetgeen aantoonde
dat deze soort ook in het Deltagebied voorkwam. Ecosub
was echter niet de enige die de aanwezigheid van Mnemiopsis in de Delta
vermoedde. Marco Faasse uit Arnemuiden had inmiddels materiaal naar Amerika
gestuurd en daar kon zijn vermoeden bevestigd worden. Zijn bevindingen zijn
te lezen in het tijdschrift Aquatic
Invasions(221
kB). Volgens een bijlage in dat artikel zat Mnemiopsis al op 1 juli
2005 in het Grevelingenmeer. Uit foto's van Harry Holsteijn is duidelijk geworden
dat de eerste waarneming in de Waddenzee werd gedaan op 5 juni 2006 in de Eemshaven.
Uit Aquatic Invasions blijkt dat de ribkwal in 2006 ook grote dichtheden
in de
Oostzee(103
kB) en langs de kust
van Zweden en Noorwegen(120
kB) is gesignaleerd. Maarten Boersma vond de Zeewalnoot eind 2006 ook in de
open Noordzee bij Helgoland (Helgol.
Mar. Res.). Foto's op een website
(en hier)
tonen aan dat Mnemiopsis in 2005 ook al het Oslofjord zat.
De toekomst blijft ongewis. Nu de soort hier eenmaal zit raken we hem wellicht
niet meer kwijt. Heel misschien door een strenge winter, maar dat is allerminst
zeker. Als de ribkwal zich volgend jaar eerder begint voort te planten zouden
de effecten ernstiger kunnen zijn dan dit jaar. Effecten zijn vooral te verwachten
bij soorten die hun eieren en larven in het najaar produceren. Volgens een bericht
in de PZC
(136 kB) van 19 december zou er in het Grevelingenmeer een verband kunnen bestaan
tussen de afname van larven van de Platte oester (Ostrea edulis) en
de toename van Mnemiopsis. Monitoring lijkt gewenst.
De opmars van Mnemiopsis is snel door de media opgepikt. Op 16 en 18 december haalde het verschijnen van deze ribkwal de voorpagina van respectievelijk de Volkskrant en de PZC.
september 2006
Op de site van ecosub zijn onderwaterfoto's toegevoegd die dit voorjaar zijn genomen in Noorwegen bij Egersund en in het Lysefjord.
maart 2006
In het maartnummer van het tijdschrift Onderwatersport verscheen een
portfolio onder de titel 'Uit de archieven van Godfried van Moorsel'. Voor een
indruk Download
(169
kB)
juli 2005
Onlangs werd bekend dat ecosub van 2006 tot en met 2008 mee gaat werken aan MWTL, de Monitoring van de Waterstaatkundige Toestand des Lands. In opdracht van het Rijksinstituut voor Kust en Zee van Rijkswaterstaat zal elk voorjaar het bodemleven van het Nederlandse deel van de Noordzee bemonsterd worden en vervolgens geanalyseerd.
|
|
juli 2005 Het kabinet stelt het Integraal Beheerplan Noordzee 2015 vast. Hierin wordt - als nadere uitwerking van de Nota Ruimte - de begrenzing bepaald van vier gebieden op de Noordzee die de status van beschermd Natuurgebied kijgen. De Klaverbank is daar één van. Begin 2006 neemt het kabinet een besluit over de aanmelding als speciale beschermingszone volgens de EU Vogel- en Habitatrichtlijn dan wel Marine Protected Area volgens het OSPAR verdrag. De aanwijzing krijgt waarschijnlijk in 2008 zijn beslag. april 2004 Eind april 2004 heeft het kabinet de Nota Ruimte naar de Tweede Kamer gestuurd. De Klaverbank wordt daarin genoemd als één van een vijftal gebieden op de Noordzee met bijzondere ecologische waarden. In of in de nabijheid van deze gebieden zijn nieuwe activiteiten niet toegestaan, tenzij er geen alternatieven zijn én er sprake is van 'redenen van groot openbaar belang'. Het kamerdebat hierover wordt vervolgd en het streven is de nota in het najaar van 2004 vast te stellen. april 2004 Stichting de Noordzee presenteert vijf gebieden op de Noordzee met bijzondere natuurwaarden, onder andere de Klaverbank. Voor nadere informatie en een kaart klik hier. maart / april 2004 Zowel de Zoutkrant als Trendsinwater doen verslag van het Klaverbankonderzoek.
27 augustus 2003 Staatssecretaris Schultz van Haegen stuurt een brief naar de Tweede Kamer
waarin wordt aangekondigd dat de m.e.r.procedure voor winning van zand
en grind in het Klaverbankgebied wordt afgebroken. lees
de brief hier mei 2003 Het rapport van ecosub over de Klaverbank is uit en via ecosub te bestellen. |
In 2003 vond Felicia de Zwart bij de Zeelandbrug een onbekende grondel. De vis werd onderzocht door ecosub. Het bleek dat het ging om de Paganelgrondel (Gobius paganellus), een soort die nog niet in Nederland was aangetroffen. Een publicatie daarover verscheen in het julinummer van het tijdschrift Het Zeepaard.
Dirk Petersen van de Rotterdam Zoo ontdekte op Curaçao een opmerkelijk fenomeen: bij het transplanteren van koralen van de soort Agaricia humilis lieten deze massaal embryo's ontsnappen. Deze waren veel kleiner dan de larven die deze soort normaal gesproken produceert. Bijzonder was vooral dat deze embryo's zich buiten het ouderkoraal wisten te ontwikkelen tot normale zij het kleine larven, die vervolgens ook nog in staat waren zich te vestigen. Om dit verschijnsel te kunnen vergelijken met de normale voortplanting van Agaricia humilis werden gegevens gebruikt die Godfried van Moorsel omstreeks 1980 verzamelde. Samen schreven ze er een publicatie over die in maart verscheen in Marine Ecology Progress Series.
Op de site van ecosub zijn weer nieuwe onderwaterfoto's verschenen. Ze geven een indruk van zowel het onderzoek als van het onderwaterleven van de Klaverbank. Daarnaast zijn er nog steeds de opnamen van Sepia's die in 2003 in de Oosterschelde werden gemaakt. Zowel een paring als het afzetten van eieren van deze inktvissen zijn te zien. Ook zijn er enkele foto's uit het Caribisch gebied, voornamelijk opnamen van steenkoralen.
Met een ROV (remote-operated vehicle) onderzocht ecosub een tracé over de zeebodem bij Qatar. Met de verkregen data kan het effect van de aanleg van een gasleiding worden voorspeld.
Dankzij onderwaterwaarnemingen is meer bekend geworden over paringen en eiafzetting bij de dwerginktvis (Sepiola atlantica) in Nederland. ecosub schreef er een verhaal over in Het Zeepaard, het orgaan van de Strandwerkgemeenschap.
om dit verhaal
te lezen te lezen, klik hier
(475 kB)
In monsters uit het Noordzeekanaal vond ecosub een soort platworm die nog niet bekend was.
meer over deze platworm, klik hier
Zowel in monsters uit de Westerschelde als het Noordzeekanaal doken vlokreeftjes op die nog niet eerder in Europa werden gevonden.
